Osmanlı’da Rejime Karşı İlk İsyan

İkinci Meşrutiyet ilan edildikten sonra yapılmış büyük bir ayaklanmadır. 31 Mart ayaklanması İstanbul ’da yapılmıştır ve Osmanlı ’da rejime karşı ilk isyan özelliğini taşımaktadır. Rumi takvim baz alınarak 31 Mart 1325 yılında yapılmış, şu anki kullandığımız takvime göre ise 13 Nisan 1909 yılında gerçekleştirilmiştir.

31 Mart Ayaklanmasının Sebepleri

Meşrutiyet ilan edildikten sonra hem halk arasında hem de askerler arasında ciddi fikir ayrılıkları başlamıştı. Bu da gerginliklerin artmasına ve kutuplaşmalara sebep olmaktaydı. İttihat ve Terakki ’nin yaptığı siyasetten hem toplum hem ordu memnun değildi. İktidar karşıtı olan muhalefet, ilerlemeyi desteklemeyen propaganda yapmaktaydı ve aynı zamanda muhalefet, askerleri de dolduruşa getirmekteydi.

31 Mart İsyanının Seyri

Osmanlıda rejime karşı ilk isyan olan 31 Mart ayaklanması on üç gün boyunca devam etmiştir. Bu olay II. Meşrutiyet döneminin en önemli olaylarından birisidir. Aslında askerlerin kışkırtılması sonucunda ortaya çıkmış, askeri olarak nitelendirilebilecek bir olay olmasına rağmen sonradan karmaşıklaşarak dini bir olay haline gelmeye başlamıştır. 31 Mart olayının tam olarak ne sebeple gerçekleştirildiği bilinmemektedir ve ne derece planlı bir şekilde gerçekleştirildiğine dair farklı görüşler bulunmaktadır. 31 Mart olayının başladığı gün, aktif olan hükümetin istifa etmesi ile isyan çıkaran askerler tarafından 1 hafta süre ile ülke yönetimine el konmuştur.

31 Mart İsyanının Bastırılması

Jandarmada yüzbaşı olarak görev yapan İsmail Canbolat Bey tarafından Selanik ’e telgraf ile isyan çıktığı bilgisi verilmişti. İsyanın bilgisi, “meşrutiyet mahvoldu” kelimeleri ile verilmişti. İstanbul ’daki ayaklanmaya karşı Selanik şehrinde bir miting düzenlendi. Diğer şehirlerde de bu ayaklanma için oldukça büyük tepkiler gösterildi. Hem padişaha hem sadrazama hem de meclise oldukça büyük tepkiler gösterilerek çok sayıda telgraflar gönderildi.

Sonrasında İstanbul ’daki ayaklanmayı bastırması amacıyla Selanik Redif Tümeni tüm taburları ile İstanbul ’a gönderilmesi fikrinde uzlaşıldı. 14 Nisanda ülkede tam bir seferberlik ilan edildi. Bu tabura Selanik ’ten sivil gönüllüler de katıldı ayrıca Edirne ’deki İkinci ordu birlikleri de katıldı. Birleşen askerlere “Hareket Ordusu” ismi verildi. Hareket ordusu İstanbul ’a geldiğinde Mustafa Kemal tarafından kaleme alınan ordunun amacını anlatan beyanname yayınlanarak halka dağıtıldı. 23 Nisan gecesi isyan çıkaran askerler ile kanlı bir çatışma gerçekleşti. Gün boyunca çatışmalar sürdü ve Hareket Ordusu isyanı bastırmayı başardı. 27 Nisanda Hareket Ordusu yönetimi ele geçirdi.

31 Mart İsyanının Sonuçları

Osmanlı’da rejime karşı olan ilk isyan olan 31 Mart isyanının sonucu olarak Sultan Abdulhamit ’in yönetimden alınmasına karar verilerek Sultan Abdulhamit tahttan indirildi ve sürgüne gönderildi. Sultan Abdulhamit yerine kardeşi Mehmet Reşat Efendi getirildi. Sonrasında tutuklamalar ve idamlar başladı. 70 kişi idam edildi ve 450 kadar kişi müebbet hapis cezası aldı.